Jak wybrać Coacha?
Poznaj kryteria wyboru i znajdź Coacha.

Zacznę dość przewrotnie i na samym początku powiem wprost: nie wiem jak znaleźć dobrego Coacha DLA CIEBIE. Ale w tym obszernym opracowaniu napiszę jak ja wybierałbym Coacha lub Mentora dla siebie, jak również opiszę na co zwracają uwagę uznane autorytety w dziedzinie Coachingu i Mentoringu.

Gdybym bowiem uważał, że znam najlepszą odpowiedź na TWOJE pytanie "Jak znaleźć dobrego coacha?", byłoby to wg mnie sprzeczne z fundamentalną ideą coachingu. A idea ta mówi, że Coach nie aspiruje do roli wszechwiedzącego. A w szczególności z pokorą pamięta o tym, że to, co jest najlepsze dla niego wcale nie musi być najlepsze dla Klienta.

Co więcej, w zależności od sytuacji, momentu w życiu w jakim znajduje się Klient i wielu niezwykle ważnych niuansów, najlepsze rozwiązanie dla tego samego problemu może być diametralnie różne dla różnych osób.

Łatwo jest powiedzieć: znajdź coacha! Ale jak to konkretnie zrealizować w praktyce i uniknąć popełnienia dużego błędu?

W odpowiedzi na to pytanie opiszę kompleksowo na co wg mnie warto zwracać uwagę, jakimi kryteriami się kierować przy wyborze dobrego coacha i ostatecznie, co jest najważniejszym elementem decydującym o podjęciu decyzji o wyborze Coacha. A ten najważniejszy element będzie związany z Tobą. To powinno pomóc w odpowiedzi na pytanie: jak wybrać dobrego coacha?

Zanim jednak przejdziemy do tego etapu, mam do Ciebie ogromną prośbę. Najpierw zadaj sobie proszę jedno ważne pytanie.

Po co Ci Coach?

To bodajże Albert Einstein powiedział, że dobre zdefiniowanie problemu to już 50% rozwiązania. Podobne podejście prezentował w swoim myśleniu krytycznym Sokrates (prawdopodobnie pierwszy dobry coach na świecie). Najważniejsze było upewnienie się, że dobrze wiemy o czym rozmawiamy, zanim zaczniemy dysputę.

Wiele pisze się dzisiaj również o efektywności, o produktywności (tego terminu bardzo nie lubię, bo kojarzy mi się ze światem maszyn i myśleniu o człowieku jak o maszynie, którą trzeba możliwie maksymalnie wyregulować). Ale bardzo często szukamy efektywności w nieistotnych działaniach, a zupełnie zapominamy o tym, co naprawdę ważne. I bardzo często, np. podążając za aktualną modą, źle dobieramy narzędzia do rozwiązania danego problemu.

A zatem, po co Ci Coach?

Co chcesz osiągnąć poprzez współpracę z Coachem?
Po czym poznasz, że to osiągnąłeś?
Jak oceniasz swój poziom zrozumienia na czym polega rola i praca Coacha?
Czy rozpatrywałeś już inne opcje?
Czy np. znasz najważniejsze różnice pomiędzy Coachingiem, a Mentoringiem?
Jak pilna jest Twoja potrzeba?
Czy płeć Coacha jest dla Ciebie ważna?
Na ile jesteś gotów do podjęcia takiej współpracy?

W znalezieniu odpowiedzi na powyższe pytania może Ci pomóc kompleksowe porównanie Coachingu i Mentoringu, zawierające również odniesienia do Terapii, Doradztwa i Treningu.
Znajdziesz je pod poniższym linkiem:

Coaching vs. Mentoring - kompleksowe porównanie

A przedstawiony poniżej proces poszukiwania Coacha postanowiłem podzielić na 4 części:

Ewaluacja przed pierwszym osobistym spotkaniem
Na co zwracać uwagę w czasie pierwszego spotkania i tuż po
Wskazówki uznanych autorytetów
Moje reflekesje na temat wyboru Coacha

1. Jak znaleźć Coacha - kryteria wyboru przed pierwszym spotkaniem

W pierwszej kolejności zobaczmy co warto zrobić zanim dojdzie do pierwszego spotkania z wybranym coachem. Na co zwracać uwagę w przy wyszukiwaniu i analizowaniu informacji dostępnych o coachach w Internecie lub w innych źródłach.

Kierunkowe wykształcenie Coacha i ewentualne certyfikaty lub akredytacje

Zwróć uwagę na to, jaką szkołę, studia lub program coachingowy ukończył dany Coach oraz gdzie i jaki uzyskał certyfikat. Jak wielki wysiłek musiał włożyć, żeby uzyskać certyfikat. Jak znana jest organizacja, która wystawiła ten certyfikat. Czy ma zasięg międzynarodowy?

Bądź ostrożny w podejściu do akredytacji "reklamowanych" przez Coacha. Akredytacja oznacza przynależność do jakiejś organizacji lub stowarzyszenia i teoretycznie powinna oznaczać potwierdzenie kompetencji dobrego Coacha. Ale w dzisiejszym świecie, pełnym szumu informacyjnego, nie zawsze tak jest.

Np. akredytacja ACC ICF w zacnej organizacji ICF (International Coach Federation) oznacza ASSOCIATE Certified Coach, czyli Coacha na początku swej drogi. Taką certyfikację można również uzyskać kończąc np. wybrane (płatne) studia podyplomowe z zarządzania, co niekoniecznie jest jednoznaczne z osiągnięciem wysokiego poziomu umiejętności coachingowych.

Podam również inne przykłady.

Polska Izba Coachingu, która działa na zasadach prawa handlowego – zrzeszająca podmioty gospodarcze - również akredytuje, czyli potwierdza zdobyte kompetencje Coacha. Tak więc teoretycznie każdy przedsiębiorca, który zapłaci składkę i spełni wymagania statutowe może być członkiem tej izby, nawet jeśli nie zajmuje się coachingiem.

Z kolei ICC (International Coaching Community) nie jest stowarzyszeniem zawodowym sensu stricto, ale stowarzyszeniem coachów, którzy ukończyli ten sam kurs będący franczyzą modelu stworzonego przez Josepha O'Connor. Zatem tak naprawdę ICC jest stowarzyszeniem osób, które ukończyły ten sam program szkoleniowy.

Podsumowując: czym innym jest dyplom lub certyfikacja jakiejś szkoły, czym innym akredytacja (która może być wielopoziomowa), a czymś jeszcze innym członkostwo w jakimś stowarzyszeniu. Są to trzy istotnie różne rzeczy.

Jeżeli chciałbyś lepiej zrozumieć skąd się to bierze i zacząć dobrze rozróżniać poszczególne stowarzyszenia i organizacje, zapraszam do kompleksowego podsumowania, które znajdziesz tutaj:

Historia Coachingu

Doświadczenie zawodowe Coacha, dojrzałość życiowa, regularna praktyka

Im dłuższe jest doświadczenie zawodowe Coacha, tym większa szansa na profesjonalny i skuteczny warsztat. Im bardziej doświadczony życiowo jest Coach, tym większa szansa na szybsze osiąganie wyznaczonych celów coachingowych.

Jak to ktoś ładnie powiedział: Wiedza, to pozyskana informacja. Mądrość, to przepracowane doświadczenie.

Jeżeli więc szukasz głębi - wybieraj coacha o większym doświadczeniu życiowym. Jeżeli pracujesz w korporacji i Twoje problemy są związane z tą pracą - szukaj Coacha, który też to przeżył. Doświadczenie sprawia, że dużo szybciej dostrzega się pewne wzorce, a równocześnie uczy ono pokory i sprawia, że naprawdę zbliżamy się do metaforycznej postawy "wiem, że nic nie wiem".

Sprawdź również, czy dany Coach regularnie prowadzi swoją praktykę i od jak dawna. Prowadzenie coachingu "z doskoku" lub jako jednej z wielu działalności stanowi ryzyko.

Specjalizacja Coacha

Szukaj Coacha, który najlepiej odpowiada zdefiniowanej przez Ciebie potrzebie. Zwracaj uwagę, czy dany Coach jasno precyzuje obszary, w których czuje się najlepiej. Np. czym innym jest Life Coaching, a czym innym Business Coaching. A w obszarze Business Coachingu, zupełnie inne potrzeby mają np. osoby właśnie awansowane na pierwszą w swoim życiu rolę kierowniczą, a zupełnie inne doświadczeni już menadżerowie.
Zdecydowanie się na Coacha, który "robi wszystko" może nie dać Ci jakości, jaką znalazłbyś gdzie indziej.

Opinie dotychczasowych Klientów Coacha

Zainwestuj czas w poszukanie i zapoznanie się z opiniami dotychczasowych Klientów. Oczywiste źródło, to strona internetowa Coacha lub platforma LinkedIn. Ale możesz również sprawdzić serwis dobry coach lub strony organizacji i stowarzyszeń, w których dany Coach jest akredytowany.

Jeśli masz bezpośrednie opinie od osób, które znasz i które skorzystały już ze wsparcia danego Coacha - to ważny atut.

Czy Coach podlega Superwizji

Kolejnym elementem, na który warto zwrócić uwagę jest odbywanie przez Coacha superwizji. To praktyka, w której dobry Coach korzysta ze wsparcia swojego Coacha lub Mentora w obszarze prowadzonego przez siebie coachingu. Ta praktyka jest szczególnie ważna na początkowym etapie. Coach to też człowiek i też zmaga się z trudnościami i dylematami. Dzięki praktyce superwizji może o nich porozmawiać i je przepracować. A dzięki temu, nie popełnia, a co ważniejsze, nie utrwala błędów oraz nieuświadomionych nawyków. Poszerza również swoją samoświadomość i może nieustannie rozwijać swój warsztat.

Aktywność Coacha w social media

Świadomie piszę o aktywności Coacha w social media, a nie o obecności w Internecie. Mądre powiedzenie mówi, że "Shallow waters are noisy, deep ones are silent". Żyjemy w świecie, w którym forma staje się coraz ważniejsza od treści. W świecie, w którym kto krzyczy głośniej, ten jest lajkowany (lub hejtowany), ale dostrzegany. Wyróżnia się!

Poobserwuj przez jakiś czas jak zachowuje się dany Coach w social media. O czym pisze, jakiego języka używa? Czy bezkrytycznie poddaje się trendom? Czy wnosi coś od siebie, czy kopiuje? Czy potrafi prowadzić dojrzałą dyskusję i wymianę poglądów? Czy jest otwarty na inny punkt widzenia? Czy jest skupiony na sobie, czy też na wspieraniu innych i dzieleniu się?

Dostępność pierwszej bezpłatnej sesji

I na koniec ostatnie kryterium, które koniecznie warto wziąć pod uwagę w fazie ewaluacji przed podjęciem decyzji o spotkaniu z Coachem. Czy dany Coach oferuje możliwość wzięcia udziału w pełnej bezpłatnej sesji?

To realne doświadczenie jest zawsze ostateczną weryfikacją naszej prawdy, naszych wyobrażeń i założeń. I to odczucia i refleksje przeżyte przez Ciebie w czasie takiej rozmowy, jak również to, jak będziesz się czuć tuż po niej, będą najlepszym wskazaniem co do Twojego ostatecznego wyboru.

2. Jak wybrać Coacha - na co zwracać uwagę w czasie pierwszej sesji

Teraz, kiedy już wstępnie wybrałeś coacha i jesteś tuż przed pierwszym spotkaniem osobistym lub przed pierwszą rozmową online, zobaczmy na co przede wszystkim warto zwrócić uwagę w trakcie pierwszej sesji coachingowej. To bardzo ważny etap w całym procesie znalezienia i wyboru dobrego coacha - czyli takiego coacha, który Tobie najbardziej będzie odpowiadał.

Klarowność ról

Zobacz, czy i jak Coach wyjaśni swoje rozumienie coachingu. W szczególności posłuchaj, czy jasno sprecyzuje za co w relacji coachingowej odpowiadasz Ty, a za co odpowiada Coach. Posłuchaj, czy opowie Ci czego się możesz spodziewać w trakcie sesji i czy wyjaśni to, czego na pewno Coach nie będzie robił. Przykładem może być np. wyjaśnienie tego, czym jest kontrakt coachingowy.

Zaufanie i Poufność

Poczuj, czy Coach wzbudza Twoje zaufanie. Poobserwuj, czy w czasie rozmowy pracuje na to, żeby je budować. Zaufanie jest fundamentem relacji coachingowej. Bez niego możesz poruszać się tylko po powierzchni, a rezultaty będą płytkie i krótkotrwałe.

Zobacz również, czy Coach zagwarantuje Ci pełną poufność oraz zadeklaruje i wyjaśni konkretne zasady, którymi kieruje się w swojej praktyce.

Czy Coach potrafi słuchać i słyszy?

Słuchanie to fundamentalna, absolutnie krytyczna umiejętność dobrego Coacha. Zobacz więc, czy słucha, czy Ci nie przerywa, czy potrafi powtórzyć to, co powiedziałeś. Czy jest skupiony na Tobie całym sobą, nie tylko uszami.

Czy Coach potrafi zadawać dobre pytania?

Umiejętność zadawania właściwych pytań we właściwym momencie, to klucz do rozwoju. Zobacz więc, jaka jest proporcja pomiędzy monologiem Coacha, a zadawanymi przez niego pytaniami. Jeżeli już na pierwszej sesji coachingowej doświadczysz pytań, które otworzą Ci perspektywę innego patrzenia na sprawy, a może nawet sprawią, że zamilkniesz i nie będziesz wiedział, co odpowiedzieć - to bardzo dobry znak.

Czy Coach potrafi zachować neutralność?

Zaobserwuj czy Coach pozostaje "jak biała tablica". Dobry coach nie ocenia, nie wartościuje, nie aspiruje do tego, że wie lepiej od Klienta, co jest Klientowi najbardziej potrzebne. Zobacz czy zamiast tego czujesz się bezpiecznie zaproszony do otwartości i aktywności. Czy masz wrażenie, że Coach jest ciekawy Ciebie takim, jaki jesteś.

Jak Coach zamyka sesję coachingową?

Przyjrzyj się jak Coach kontroluje czas oraz jak zamyka spotkanie. Czy z sesji wynikają konkretne ustalenia? Jaki jest Twój poziom motywacji dotyczący tych ustaleń? Czy czujesz się partnerem lub właścicielem tych ustaleń, czy też masz wrażenie, że coś jest narzucane? A ponieważ mówimy tu o pierwszej bezpłatnej rozmowie, zobacz jak Coach mówi o warunkach finansowych potencjalnej współpracy. Czy wszystko jest jasne, klarowne, czy Coach upewnia się, że nie pozostało nic niezrozumiałego.

Nie zdziw się też, jeżeli w wyniku pierwszej rozmowy Coach zakomunikuje, że nie chce wejść we współpracę. Ma do tego prawo. Jest dorosłym człowiekiem i może wybierać. I nie bierz tego do siebie.

Twoje wrażenia tuż po sesji coachingowej

Ten aspekt chciałbym ująć na dwa istotnie różne sposoby:

1. Możliwie wymierny, mierzalny, skwantyfikowany,

2. Dotyczący czegoś więcej, niż tylko racjonalne myślenie.

W odniesieniu do pkt 1. zadaj sobie proszę następujące pytanie: W skali 1-10 (gdzie 10 to max) jak oceniam korzyści, które odniosłem z tej sesji?

W odniesieniu do pkt. 2: Co podpowiada mi intuicja, mój "żołądek"? Czy ten człowiek-Coach mnie zainspirował, zaciekawił, czymś ujął? Czy chciałbym z takim człowiekiem spędzać czas? Czy potrafię mu zaufać?

Ostatecznym kryterium wyboru jest poczucie, że "nadajecie na tej samej fali". Że spotykacie się w swojej komunikacji, a nie mijacie. Że coś Cię do tej osoby ciągnie.
I to jest absolutnie OK, jeśli na tym etapie to "coś" będzie nieuchwytne, trudne do zdefiniowania.

Wasz kontrakt ma być tańcem dwóch osób. To, jak piękne i zaawansowane wytańczycie figury, bardzo będzie zależało od tego, czy będziecie ze sobą zgrani. To bardzo unikalna podróż. W tej podróży będziecie się docierać, lepiej poznawać, będą momenty trudne, będą chwile radości. Dlatego tym bardziej istotne jest, żebyś wybrał kogoś, kto odpowiada właśnie TOBIE.

Nie zdziw się więc, jeśli Coach polecany przez Twoich znajomych nie będzie Ci do końca pasował. Ten wybór jest bardzo idywidualną decyzją. Ostatecznie zaufaj swojemu wewnętrznemu głosowi.

3. Jak znaleźć dobrego Coacha - wskazówki uznanych autorytetów

Zobaczmy jeszcze jakie wskazówki dotyczące poszukiwania i znalezienia dobrego coacha przekażą nam uznane w świecie coachingu autorytety - zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Wskazówki od Macieja Bennewicza

Maciej Bennewicz, Coach i Mentor z wieloletnią praktyką, autor wielu książek nt. coachingu, definiuje to tak:

"Skuteczność coachingu oprócz szczególnej relacji interpersonalnej jaka zawiązuje się między coachem i coachee zależy od kliku czynników, które stosunkowo łatwo określić a następnie wskazać. Odnotujmy najważniejsze z nich a jednocześnie nietrudne do specyfikacji. Zawierają się one w następujących pytaniach:

Jaka jest jakość ukończonej edukacji przez coacha oznaczająca przygotowanie profesjonalne?
Czy regularnie odbywa superwizje?
Jakie ma doświadczenie, zwłaszcza w sprawach, które chcesz mu powierzyć?
Na jakie rekomendacje i sukcesy może się powołać jako zawodowiec?
Jak rozumie i definiuje coaching i czy to akceptujesz jako klient?"

Wskazówki od prof. Davida Clutterbuck

Prof. David Clutterbuck, Mentor z wieloletnią praktyką, współzałożyciel EMCC, autor wielu książek nt. mentoringu i coachingu, widzi to tak:

"Dla mnie byłaby to kombinacja 3 cech: pokory, ciekawości i życzliwości. Pokora pozwala nam patrzeć na nasze doświadczenia, wartości i opinie z pewnej perspektywy. Ciekawość pozwala nam eksplorować zagadnienia razem i to w kreatywny sposób. Życzliwość to troska – o nas samych i o siebie wzajemnie."

źródło: https://skutecznycoaching.pl/wywiad-z-prof-davidem-clutterbuckiem-o-mentoringu/

Wskazówki sir Johna Whitmore

Sir John Whitmore, nieżyjący już Coach z wieloletnią praktyką, ojciec coachingu biznesowego, współzałożyciel organizacji ICF oraz EMCC, autor "biblii coachingu biznesowego" pt. "Coaching for Performance" opowiada o tym tak:

"“Niezależnie od tego, czy coachujemy, doradzamy, konsultujemy, facylitujemy czy mentorujemy, skuteczność tego, co robimy, zależy w dużej mierze od naszych przekonań na temat potencjału ludzkiego. Wyrażenia „wydobyć z kogoś to, co najlepsze” i „swój ukryty potencjał” sugerują, że więcej leży w osobie, która czeka na uwolnienie. (...) Podobnie jak w przypadku każdej nowej umiejętności, postawy, stylu lub przekonania, przyjęcie etosu coachingowego wymaga zaangażowania, praktyki i odrobiny czasu, zanim to wszystko zacznie płynąć naturalnie, a skuteczność zostanie zoptymalizowana."

źródło: John Whitmore, Coaching for Performance: GROWing Human Potential and Purpose: The Principles and Practice of Coaching and Leadership

4. Jak wybrać Coacha dla siebie?

Tak się składa, że i ja mam swojego Mistrza i kiedy miałem przygotować odpowiedź na powyższe pytanie, uświadomiłem sobie, że tak naprawdę będzie to odpowiedź na pytanie następujące:

Co sprawia, że chcę korzystać ze wsparcia mojego Mistrza?

I oto trzy, wg mnie, najważniejsze cechy dobrego coacha:

To osoba, co do której czuję, że jest prawdziwie i bezinteresownie zainteresowana rozwojem drugiego człowieka, ma dar i "duszę nauczyciela"
To osoba o wysokiej etyce i integralności. Ufam jej i czuję się w jej towarzystwie bezpiecznie i komfortowo
To osoba, która ma wspaniały warsztat, potrafi kreować dla mnie intelektualne i emocjonalne wyzwania i wiem, że zawsze może mnie pozytywnie zaskoczyć

Mam nadzieję, że zebrane tu informacje okazały się przydatne, a Ty znalazłeś / znalazłaś odpowiedzi na swoje pytania. Jeśli tak, nie czekaj - znajdź coacha! Odpowiednio dopasowanego do Ciebie i do Twoich aktualnych potrzeb.

Pozdrawiam serdecznie,

Ryszard Skarbek.

Jak Wybrać Coacha - porady Empowerment Coaching Kraków

Jak wybrać Coacha? Poznaj kryteria wyboru i znajdź Coacha.