Żyjemy w czasach dynamicznych zmian, a globalne trendy przyczyniają się do powstawania nowych zawodów oraz kolejnej modyfikacji struktury zatrudnienia. Praca zdalna, która przed pandemią była luksusem, stała się normą. Musimy również spojrzeć prawdzie w oczy i pogodzić się z faktem, że na rynku pojawiać się będą nowe technologie. I będą one decydowały o tym, jakie kwalifikacje będą potrzebne w najbliższym czasie.

Dlatego, aby nie mieć problemów ze znalezieniem pracy, warto wiedzieć, jakie w najbliższej przyszłości będą najbardziej pożądane zawody. Ten artykuł to swoisty barometr. Znajdziesz tu przewidywania dotyczące nadchodzących zmian na rynku pracy oraz zestawienie branż o największym potencjale.

Jakie Jest Zapotrzebowanie Na Pracowników w 2024 r.?

Lista zawodów przyszłości zmienia się z roku na rok, ale niektóre specjalizacje już teraz są uznawane za kluczowe dla nadchodzących lat. Oto zawody, które zyskały na znaczeniu w roku 2024:

Specjalista ds. sztucznej inteligencji – z umiejętnościami programowania i znajomością algorytmów.
Inżynier robotyki – odpowiedzialny za projektowanie i wdrażanie systemów automatyzacji.
Data Scientist – kluczowa pozycja w dobie Big Data, który umożliwia firmom podejmowanie decyzji na podstawie zaawansowanych analiz.
Ekspert ds. ochrony środowiska – rosnący popyt związany z koniecznością ochrony planety i wdrażaniem odnawialnych źródeł energii.
Cyber Security Specialist – niezbędny do zabezpieczenia systemów informatycznych przed niepowołanym dostępem.

Jakie Trendy Globalne Mają Wpływ na Zawody Przyszłości?

Wybór zawodu przyszłości to decyzja, która opiera się na znajomości głównych wyzwań, przed którymi staje dzisiejszy świat. Do najważniejszych z nich należą:

sztuczna inteligencja,
digitalizacja,
automatyzacja,
globalizacja,
ESG, czyli środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny (ang. Environmental, Social and Corporate Governance),
starzenie się społeczeństw.

Zawody przyszłości często wymagają nowoczesnych kompetencji, jak zarządzanie danymi, programowanie komputerowe, wiedza z zakresu środowiska naturalnego, czy umiejętność pracy z innowacyjnymi technologiami, takimi jak np. VR (ang. Virtual Reality) lub AR (ang. Augmented Reality). Ponadto rosnąca niepewność i nieprzewidywalność zmian (patrz: czasy VUCA i BANI), sprawia, że pracodawcy szukają ekspertów, którzy nie tylko posiadają konkretne umiejętności, ale także potrafią dostosowywać się do dynamicznych zmian.

Z kolei zmiany demograficzne i spodziewana niewydolność finansowa systemów emerytalnych spowoduje wzrost popytu na planistów i doradców finansowych. Coraz bardziej pożądane na rynku pracy będą również zawody mające związek z chorobami cywilizacyjnymi oraz opieką i wsparciem osób starszych.

Jeszcze pięć lat temu w raporcie Ministerstwa Edukacji i Nauki przedstawiającym zawody o zwiększonym krótkoterminowym popycie, znalazły się takie stanowiska jak: mechanik monter maszyn i urządzeń, pracownik produkcyjny (operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych lub operator obrabiarek skrawających), czy też kierowca mechanik.

W ciągu kilku lat świat zmienił się tak bardzo, że dziś mówiąc o zawodach przyszłości powtarza się następujące dwie prognozy główne:

w ciągu najbliższych 20-25 lat ponad połowa istniejących dziś profesji zniknie wskutek zmian technologicznych,
nawet 65% dzieci obecnie zaczynających naukę w szkole będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie istnieją.

Rosnąca dynamika zmian sprawia również, że już w tej chwili próba przewidzenia sytuacji na 2050 r. mija się z celem. Obserwatorzy skupiają się na najbliższej przyszłości i perspektywie pięciu (maksimum dziesięciu) lat.

Jakie Branże Zdominują Rynek Pracy w Niedalekiej Przyszłości?

Sytuacja w nadchodzących latach będzie kształtowana przez branże, które już teraz wykazują silny wzrost i rozwój technologiczny. A z tym wiąże się również rosnące wynagrodzenie. Oto najważniejsze z nich:

Nowoczesne Technologie i IT – to stale rosnący sektor, w którym wzrasta popyt na specjalistów ds. sztucznej inteligencji, programistów, analityków danych, architektów IT, czy inżynierów cyberbezpieczeństwa.
Zdrowie i medycyna – starzejące się społeczeństwo generuje wzrost zapotrzebowania na lekarzy, pielęgniarki, opiekunów osób starszych oraz fizjoterapeutów. Z kolei rosnące tempo życia i wzrastający poziom stresu powodują, że wzrasta rola psychologów i ekspertów od dobrostanu psychicznego.
Energia odnawialna – rosnąca świadomość ekologiczna napędza rozwój dziedziny związanej z zieloną energią. Popyt w tej branży dotyczy przede wszystkim takich nowych stanowisk pracy, jak technik serwisowy turbin wiatrowych, czy instalator rozwiązań fotowoltaiki słonecznej.
Logistyka – dzięki dynamicznemu rozwojowi e-commerce rośnie znaczenie sprawnego łańcucha dostaw, co odzwierciedla się dużym zapotrzebowaniem na pracowników tych działów na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej (od magazyniera po menedżera łańcucha dostaw).

Postęp Technologiczny: Rozwój Sztucznej Inteligencji i Jej Wpływ na Nowe Zawody

Coraz więcej osób ma styczność z inteligencją maszynową na co dzień. Najlepszym przykładem jest narzędzie ChatGPT. Wzrasta również liczba osób korzystających z Gemini oferowanego przez Google.

Rozwój sztucznej inteligencji to jeden z najważniejszych trendów wpływających na rynek pracy. Fachowcy z tego obszaru już teraz mogą liczyć na bardzo atrakcyjne oferty pracy, ponieważ AI znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach, od medycyny po finanse, a wdrożenie jej w firmach pomaga w automatyzacji procesów, a tym samym zmienia strukturę pracowniczą.

Według World Economic Forum, do roku 2030 rozwiązania AI zastąpią globalnie 85 milionów miejsc pracy. Równocześnie uważa się jednak, że ta rewolucja stworzy 97 milionów nowych stanowisk wymagających obsadzenia przez człowieka.

Najnowsze wyliczenia Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) z roku 2024 podają, że w 20 grupach zawodowych najbardziej narażonych na zastąpienie pracowników przez SI pracuje 3,68 mln Polaków, w tym 2,16 mln kobiet. Ponadto 37% polskich firm już zwolniło co najmniej jedną osobę z powodu automatyzacji.

Szacuje się, że do roku 2030 wdrożenia AI powiększą globalny Produkt Krajowy Brutto (ang. GDP - Gross Domestic Product) o 1,7 tryliona dolarów! Ta jedna liczba najlepiej pokazuje z jak wielką transformacją zaczynamy mieć do czynienia.

Jako ciekawostkę na koniec, warto wspomnieć o nowym stanowisku przewidywanym w niedalekiej przyszłości. To Man-Machine Teaming Manager (manager ds. współpracy człowieka z maszyną) – osoba, która będzie potrafiła kierować zespołem złożonym z ludzi i robotów łącząc w harmonijną całość ludzką empatię, kreatywność i wszechstronność z właściwą maszynom dokładnością, szybkością obliczeniową i wytrzymałością.

Innym przykładem jest Mechatronik, który będzie łączył wiedzę z zakresu elektroniki, mechaniki, programowania i robotyki.

Big Data - Specjaliści ds. Analityki

W erze Big Data, Analityk Danych (ang. Data Scientist) to ważny element rozwoju nowoczesnych firm. Harvard Business Review nazwał go mianem "najseksowniejszego zawodu XXI wieku". Różnorodność tych ról jest ogromna i wbrew angielskiej nazwie nie są to pracownicy naukowi.

Analitycy nie tylko tworzą raporty, ale przede wszystkim projektują i budują bazy zasilane ogromną ilością danych. Następnie przetwarzają te dane w informacje, które pomagają firmom podejmować strategiczne decyzje. Ta specjalność jest w rozkwicie i nie dotyczy to tylko wyciągana wniosków na temat sytuacji aktualnej. W oparciu o dane historyczne tworzy się również ekstrapolacje głównych wzorców i rozwija przewidywanie przyszłości (ang. predictive analytics). Z tego względu, zapotrzebowanie na ekspertów od analiz stale rośnie.

W przyszłości analitycy danych będą najbardziej potrzebni w finansach, marketingu, opiece zdrowotnej, a także w e-commerce - głównie po to, aby lepiej zrozumieć zachowania i preferencje klientów.

Zmiany Demograficzne i Starzenie się Społeczeństw. Zapotrzebowanie na Specjalistów w Sektorze Medycznym.

Branża medyczna coraz bardziej odczuwa braki w wielu miejscach. Dotyczy to przede wszystkim lekarzy ze specjalizacją, pielęgniarek i fizjoterapeutów. Ze względu na wzrost populacji osób starszych, skala usług medycznych i opiekuńczych będzie dynamicznie rosła.

Według prognoz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z roku 2022 nadchodzące lata będą coraz bardziej czasem pracowników wyspecjalizowanych. W samym tylko obszarze zdrowia psychicznego na znaczeniu zyskają takie specjalizacje, jak psychoonkolog, psychogeriatra, psycholog biznesu, neuropsycholog, czy psychoterapeuta uzależnień. Pojawią się również nowe role, takie jak asystent lekarza, asystent fizjoterapeutyczny, czy menedżer służby zdrowia. Generalnie należy się spodziewać, że warunki finansowe dla pracowników branży medycznej ulegną znacznej poprawie.

Wraz z rozwojem nowych rozwiązań technologicznych coraz większego znaczenia będzie nabierała opieka zdalna. A roboty i elementy inteligencji maszynowej już teraz są obecne na szpitalnych salach operacyjnych.

Zawody Związane z Ochroną Środowiska

Wzrost świadomości ekologicznej oraz rosnące zmiany klimatyczne sprawiają, że temat zrównoważonego rozwoju bardzo zyskuje na znaczeniu. Eksperci ochrony środowiska, biotechnolodzy i inżynierowie odnawialnych źródeł energii będą odgrywać co raz większą rolę w nadchodzących latach.

W krajach rozwiniętych, a także na skalę globalną, pojawiają się nowe przepisy wspierające inwestycje we wszelkiego źródła energii naturalnej, co stwarza nowe miejsca pracy dla fachowców od zrównoważonego rozwoju.

Zupełnie nowymi obszarami mogą stać się rozwiązania do pozbywania się plastiku z naszej planety i generalnie cała sfera związana z utylizacją śmieci.

Zmiany klimatyczne i powtarzające się coraz częściej katastrowy naturalne (powodzie i susze) już teraz zmuszają do zupełnie innego podejścia w projektowaniu ludzkich siedlisk wokół traktów wodnych, jak również nowoczesnej gospodarki wodnej, która będzie odporna na susze.

Automatyzacja: Inżynieria, Logistyka i Transport. To Też Profesje Przyszłościowe

Branża logistyczna przeżywa rozkwit z powodu wzrostu sektora e-commerce i zmieniających się preferencji konsumenckich. Logistycy oraz operatorzy maszyn i urządzeń stają się niezbędni dla pracodawców, którzy stawiają na szybki i efektywny transport towarów.

Nowoczesne technologie, takie jak zielony łańcuch dostaw, cyfrowe bliźniaki, blockchain, autonomiczne ciężarówki, drony dostarczające przesyłki, roboty dostarczające pizzę, optymalizacja procesów przy użyciu AI, czy monitorowanie GPS w czasie rzeczywistym, również przyspieszą rozwój tego obszaru.

Prognozy na Najbliższe Lata – Co Jeszcze Zmienią Nowe Technologie?

Nowoczesne technologie nieustannie kształtują rynek pracy, a zawody przyszłości coraz bardziej będą wymagały zdolności adaptacji i innowacyjności. Dynamiczny rozwój takich dziedzin, jak robotyka, internet rzeczy (ang. IoT - Internet of Things) oraz zielona energia, wpływa na sposób pracy, tworzy nowe możliwości zawodowe, ale również zagraża istniejącym stanowiskom.

Jako przykłady wystarczy wymienić rynek samochodów autonomicznych czy rosnący lawinowo rynek dronów. Ale to nie koniec. Wszystko co wiąże się z kreowaniem wirtualnej rzeczywistości będzie miało wielopłaszczyznowy wpływ. Poczynając od tworzenia przestrzeni dla marek handlowych, poprzez szkolenia pracownicze, na programach on-boardingowych kończąc. Bardzo łatwo można sobie również wyobrazić bezpośredni wpływ na całą edukację, co będzie skutkowało zupełnie nowymi metodami uczenia się.

Automatyzacja już jest obecna w naszym życiu - zarówno w naszej pracy, jak i w sferze osobistej. Wystarczy wymienić kasy samoobsługowe w supermarketach, roboty odkurzające nasze mieszkania, chatboty wspomagające zakupy w sklepach online czy też boty konwersacyjne w biurach obsługi klienta.

Futurolodzy zajmujący się tematem zawodów przyszłości najczęściej wymieniają prace fizyczne oraz powtarzalne, ustandaryzowane aktywności jako te, które ulegną zautomatyzowaniu w pierwszej kolejności. Natomiast w bliskiej przyszłości na rynku pozostaną stanowiska kreatywne, wymagające tworzenia rozwiązań, nieszablonowego myślenia i ludzkiej empatii.

Najbardziej Poszukiwane Zawody Przyszłości – Ranking na 2024 Rok

Oto lista 10 zawodów z najlepszymi perspektywami w Polsce wg stanu na rok 2024:

Specjalista sztucznej inteligencji
Analityk danych
Inżynier robotyki
Ekspert ochrony ekosystemu
Specjalista cyberbezpieczeństwa
Specjalista opieki zdrowotnej
Logistyk
Projektant odnawialnych źródeł energii
Programista komputerowy
Fizjoterapeuta

A to 10 najszybciej rozwijających się zawodów wg prognozy globalnego wzrostu zatrudnienia w latach 2020–2030 (%). Podana poniżej wartość liczbowa określa procent wzrostu.

Technik serwisowy turbin wiatrowych - 68,2
Pielęgniarka - 52,2
Instalator rozwiązań fotowoltaiki słonecznej - 52,1
Statystyk - 35,4
Asystent fizjoterapeutyczny - 35,4
Cyber security officer (zapewnienie bezpieczeństwa informacji cyfrowej) - 33,3
Opieka zdrowotna z domu / pomoc osobista - 32,6
Menadżer służby zdrowia - 32,5
Specjaliści IT - 31,4
Asystent lekarza - 31,0

Co warto studiować? Czego Będą Potrzebować Pracodawcy?

Dużo wskazuje na to, że fakt ukończenia odpowiednich studiów będzie coraz bardziej tracił na znaczeniu. W nieprzewidywalnych czasach VUCA i BANI dużo ważniejsze stają się rezyliencja, elastyczność i chęć nieustannego uczenia się. Coraz większego znaczenia nabierają też kompetencje miękkie, takie jak komunikacja interpersonalna, rozwiązywanie konfliktów, asertywność, a nawet empatia.

Zmiana modelu pracy na tryb hybrydowy lub w 100% zdalny również niesie ze sobą konsekwencje. Coraz większego znaczenia nabiera biegłość poruszania się w świecie cyfrowym, mądre zarządzanie swoim czasem, jak również dbanie o swój dobrostan psychiczny i utrzymanie zdrowej równowagi pomiędzy życiem zawodowym, a prywatnym.

Wielu ekspertów coraz częściej zaczyna zwracać uwagę na kolejny meta-trend, w ramach którego pracodawcy będą odchodzili od klasycznego modelu opartego o stanowiska (i struktury organizacyjne). A co je zastąpi? Nowy model oparty na kompetencjach i projektach. W wyniku tego możemy się spodziewać zupełnie nowego spojrzenia na ścieżki kariery, w ramach którego regularne przekwalifikowywanie się stanie się standardem.

Ponadto odpowiedź na pytanie "Co warto studiować?" nie powinna opierać się tylko na znajomości głównych nurtów. Bo możemy wybrać studia, które są bardzo "sexy", ale równocześnie nie będą pasować do naszych osobistych talentów i zainteresowań.

Dlatego bardzo ważne jest, aby decyzja o wyborze kierunku studiów opierała się zarówno na znajomości zapotrzebowania na rynku pracy, jak i dobrej znajomości siebie - swojej osobowości, wartości osobistych i zainteresowań.

Kierunki, które umożliwiają łatwiejsze znalezienie pracy, a równocześnie zapewniają stabilność zawodową na rynku pracy w Polsce, to m.in. informatyka i domeny pokrewne, automatyka, inżynieria, medycyna oraz ochrona zasobów naturalnych. Ale nie każdy ma predyspozycje do pracy z ludźmi (co ma miejsce w przypadku pracowników medycznych) i nie każdy może zostać dobrym programistą komputerowym. Warto więc wybierać studia, które w pierwszej kolejności mają związek z naszymi zainteresowaniami i naturalnymi predyspozycjami.

Podsumowanie: Jakie Są Przyszłościowe Zawody w Perspektywie Roku 2030

Zawody przyszłości będą ściśle związane z rozwojem technologii, zdrowiem oraz środowiskiem naturalnym.
Zapotrzebowanie na specjalistów rośnie, szczególnie w obszarach takich jak AI, informatyka, analiza danych, logistyka i opieka zdrowotna.
Warto śledzić prognozy rynku pracy, aby znać zawody o największym potencjale zarobkowym i rozwojowym.
Wybór satysfakcjonującej przyszłości powinien opierać się zarówno na wiedzy dotyczącej głównych nurtów, jak i dobrej znajomości swoich naturalnych preferencji.
Przyśpieszony rozwój nowoczesnych rozwiązań technologicznych nie tylko zmieni sposób pracy, ale też wprowadzi wymóg elastyczności i otwartości na nowe kompetencje. Będzie to stanowiło jedno z największych wyzwań związanych z utrzymaniem pracy. Ciągłe uczenie się będzie miało fundamentalne znaczenie dla dalszego rozwoju kariery.

Bibliografia

Raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, 2022.
Employment projections - 2020 – 2030, The Bureau of Labor Statistics, 2021.
World Economic Forum - The Future of Jobs Report, 2020.
McKinsey & Forbes, Ramię w ramię z robotem. Jak wykorzystać potencjał automatyzacji w Polsce, 2018.
https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2024/05/15/hype-or-reality-will-ai-really-take-over-your-job/