Przywództwo służebne (ang. servant leadership), to styl przywództwa, w którym priorytetem jest rozwój, dobre samopoczucie i upodmiotowienie pracowników. Ten styl ma na celu wspieranie integracyjnego środowiska, które umożliwia wszystkim w organizacji rozwój swojego autentycznego ja.
Podczas gdy tradycyjne przywództwo koncentruje się na sukcesie firmy lub organizacji, przywództwo służebne stawia pracowników na pierwszym miejscu w rozwoju organizacji poprzez ich zaangażowanie. Prawidłowo wdrożone przywództwo służebne może pomóc w budowaniu zaufania, odpowiedzialności, rozwoju i integracji w miejscu pracy.
Zwolennicy twierdzą, że poprzez poprawę zdrowia emocjonalnego pracowników, przywództwo służebne umożliwia pracownikom swobodniejsze wyrażanie się w miejscu pracy. Pracownicy następnie tak samo dbają o swoich współpracowników, tworząc przyjazne środowisko, które umożliwia i zachęca do rozwoju i wysokiej jakości pracy.
Głównym aspektem przywództwa służebnego jest akceptacja innych; tworząc środowisko, w którym każdy czuje się akceptowany, powstaje „psychologiczny klimat etyczny”, który pozwala pracownikom być autentycznym i nie obawiać się osądów kierownictwa za bycie sobą. Ten klimat zachęca do wyrozumiałości i zrozumienia, które pozwala pracownikom popełniać błędy, uczyć się na błędach i w ten sposób budować osobisty i zawodowy rozwój w organizacji.
Teoria Servant Leadership
Teorię przywództwa służebnego zapoczątkował Robert K. Greenleaf, który spopularyzował ten termin w eseju z lat 70. zatytułowanym „Sługa jako przywódca”. Po przeczytaniu książki "Podróż na Wschód", Greenleaf zainspirował się głównym bohaterem, Leo - służącym, który znika niespodziewanie z pracy. Po jego zniknięciu produktywność i efektywność pozostałych pracowników rozpada się, ujawniając, że Leo przez cały czas był liderem.
To sprawiło, że Greenleaf uwierzył, że przywództwo służebne jest skuteczne, ponieważ umożliwia pracownikom kontaktowanie się z liderami i odwrotnie, tworząc więcej zaufania i autonomii dla pracowników. Greenleaf po raz pierwszy przetestował tę teorię podczas pracy na stanowisku dyrektora w AT&T i przez lata zyskała ona popularność jako skuteczny styl przywództwa.
Greenleaf zaproponował postawę „służę” i oparł ją na dwóch głównych założeniach:
„Służę, ponieważ jestem liderem” i
„Jestem liderem, ponieważ służę”.
Pierwsza przesłanka koncentruje się na altruizmie, bezinteresownej trosce o innych, podczas gdy druga przesłanka opiera się na ambicji osoby, by zostać liderem.
Model przywództwa służebnego
Pierwotne założenie Greenleafa dotyczące przywództwa służebnego było stosunkowo niejasne w porównaniu z innymi podejściami i modelami przywództwa. To doprowadziło do kilku interpretacji pierwotnego pomysłu, których celem było rozszerzenie koncepcji przywództwa służebnego i zaoferowanie bardziej szczegółowych wytycznych dotyczących tego, jak przywództwo służebne wygląda w praktyce.
Larry Spears, były prezes Robert K. Greenleaf Center for Servant Leadership, w książce „Character and Servant Leadership: Ten characteristics of effective caring leaders” nakreślił cechy, które musi posiadać przywódca służący, aby wywierać wpływ. Cechy te obejmują empatię, słuchanie, uzdrawianie, świadomość, perswazję, konceptualizację, przewidywanie, zarządzanie, zaangażowanie w rozwój ludzi i budowanie społeczności.
Dwóch badaczy, Barbuto i Wheeler, przekształciło 10 cech Spears'a w strukturę zwaną „naturalnym pragnieniem służenia innym”, która grupuje 10 cech Spears'a w pięć kategorii przywództwa służebnego: powołanie altruistyczne, uzdrawianie emocjonalne, mądrość, perswazyjne mapowanie i organizację zarządzania. W każdej kategorii z kolei znajduje się od czterech do pięciu cech, które odnoszą się do przywództwa służebnego.
Joe Iarocci, autor Servant Leadership in the Workplace, aby określić, jak przywództwo służebne powinno wyglądać w miejscu pracy, definiuje trzy kluczowe priorytety (rozwój ludzi, budowanie zaufanego zespołu, osiąganie wyników), trzy kluczowe zasady (najpierw służenie, przekonywanie, upodmiotowienie) i trzy kluczowe praktyki (słuchanie, delegowanie, łączenie pracownika z misją).
Dwaj inni badacze, Russel i Stone, opracowali dziewięć „funkcjonalnych atrybutów przywództwa służebnego”, które obejmują wizję, integralność, uczciwość, zaufanie, służbę, modelowanie, pionierstwo, docenianie innych i upodmiotowienie. Nakreślili także 11 „atrybutów towarzyszących”, które obejmują komunikację, wiarygodność, kompetencje, zarządzanie, widoczność, wpływ, perswazję, słuchanie, zachętę, nauczanie i przekazywanie uprawnień.
Cechy przywódcy służebnego
Według Greenleaf'a, najważniejszą cechą bycia przywódcą-sługą jest uczynienie priorytetem służenia, a nie przewodzenia. Służący liderzy są bardziej zainteresowani zaspokajaniem potrzeb pracowników i pomaganiem im w rozwoju w organizacji, a mniej są zainteresowani koncentracją na zyskach i prostym prowadzeniem ludzi, mówiąc im, co mają robić.
Greenleaf nie określił dokładnie, jakie cechy charakteru składają się na silnego przywódcę służebnego, ale badacze James Sipe i Don Frick przestudiowali jego pracę i nakreślili siedem filarów przywództwa służebnego, które mieszczą się w granicach oryginalnej teorii Greenleaf'a:
1. Przywódca służebny to osoba z charakterem
Przywódca-sługa to ktoś, kto jest uczciwy, podejmuje decyzje w oparciu o etykę i zasady, wykazuje pokorę i służy wyższym celom w organizacji.
2. Taki przywódca na pierwszym miejscu stawia ludzi
Przywódca-sługa okazuje troskę o innych oraz pomaga pracownikom realizować ich cele i rozwijać się w organizacji.
3. Servant leader to wykwalifikowany komunikator
Umiejętności komunikacyjne są integralną częścią przywództwa służebnego. Konieczna jest umiejętność skutecznego słuchania i rozmawiania z pracownikami z jednoczesnym zachęcaniem do przekazywania informacji zwrotnych.
4. Przywódca służebny to współczujący współpracownik
Aby być silnym przywódcą sługą, musisz konsekwentnie współpracować z innymi i pracować nad wzmacnianiem relacji, wspieraniem różnorodności, równości i integracji oraz rozwiązywaniem konfliktów w miejscu pracy.
5. Lider służebny jest dalekowzroczny
Jako przywódca-sługa musisz mieć oko na przyszłość i przewidywać wszystko, co może mieć wpływ na organizację. Musisz także mieć silną wizję swojej organizacji i być typem osoby, która może podjąć zdecydowane działania w razie potrzeby.
6. Przywódca służebny myśli systemowo
Służący liderzy muszą mieć swobodę poruszania się po złożonych środowiskach i być w stanie dostosować się do zmian. Ten rodzaj przywództwa wymaga strategicznego myślenia i umiejętności skutecznego prowadzenia zmian w organizacji.
7. Taki lider prowadzi z autorytetem moralnym
Jako przywódca-sługa ważne jest, aby zbudować zaufanie do siebie i zaufanie do swoich pracowników poprzez ustanawianie standardów jakości, akceptowanie i delegowanie odpowiedzialności oraz wspieranie kultury, która pozwala na odpowiedzialność.
Przykłady przywództwa służebnego
W branży technologicznej przywództwo służebne jest najczęściej widoczne w zwinnych środowiskach programistycznych w zespołach Scrum. W zespole Scrumowym, Scrum Master niekoniecznie jest liderem - zamiast tego jest członkiem zespołu, który ściśle współpracuje z innymi sprawnymi pracownikami i zajmuje się definiowaniem wymagań, mapowaniem planów sprintu i rozwiązywaniem wszelkich przeszkód na drodze.
Znani przywódcy służebni w świecie korporacji to Alan Mulally, dyrektor generalny Ford Motor Co.; Susan Wójcicki, prezes YouTube; Paul Polman, dyrektor generalny Unilever; Howard Schultz, dyrektor generalny Starbucks; oraz Tim Cook, dyrektor generalny Apple. To tylko kilka osób, które są uważane za silne przykłady przywództwa służebnego w świecie korporacji. Liderzy ci wykazują cechy, które obejmują podejmowanie ryzyka, skoncentrowanie na pracownikach i preferowanie sukcesu ponad zyski.
Szkolenie z przywództwa służebnego
Centrum Roberta K. Greenleaf dla przywództwa służebnego oferuje kilka szkoleń dedykowanych temu rodzajowi przywództwa.
Podstawy Przywództwa Służebnego obejmują podstawy filozofii Greenleaf'a i sposoby stosowania tych zasad w miejscu pracy.
Kluczowe Praktyki Przywództwa Służebnego obejmują strategie skutecznego przywództwa służebnego i sposoby ich zastosowania w rzeczywistych warunkach.
Kurs Implementing Servant Leadership koncentruje się na strategiach i praktykach, które pomogą Ci skutecznie wdrożyć takie przywództwo w organizacji.
Kursy są realizowane online przy użyciu wspólnej wiki i dyskusji grupowych; każdy kurs kosztuje 450 dolarów.
Oryginalnie artykuł został opublikowany w j. angielskim w magazynie CIO
Autorem artykułu jest Sarah K. White
źródło: https://www.cio.com/article/303848/what-is-servant-leadership-a-philosophy-for-people-first-leadership.html
Tłumaczenie z j. angielskiego: Empowerment Coaching
Zobacz także:
Servant Leadership - 8 praktycznych wskazówek od liderów IT
O roli lidera - przypowieść o gwieździe
Jak zwiększyć zaangażowanie pracowników - rady doświadczonego coacha
Comments